شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش، متعلق به بانک سامان جزو اولین شرکت‌های PSP کشور است که موفق شد پس از دو سال فعالیت در سال ۸۴، از سوی بانک مرکزی، مجوز فعالیت در حوزه پرداخت الکترونیکی را کسب کند. هم‌اکنون سامان کیش یکی از پنج شرکت بورسی صنعت پرداخت کشور است. سامان کیش جزء اولین‌ها در حوزه پرداخت اینترنتی است و به همین سبب، هنوز هم نقطه قوت این PSP در پرداخت‌های غیرحضوری اینترنتی و موبایلی است. هر چند در سال‌های اخیر با افزایش جرایم سایبری و استفاده سایت‌های قمار از درگاه‌های پرداخت اینترنتی و خدمات بانکی، درگاه پرداخت سامان کیش هم یکی از مقاصد این سایت‌های قمار برای انجام تراکنش‌هایشان است، اما با این وصف باید اذعان کرد که عملکرد سامان کیش چه در حوزه تراکنش‌های کارت‌خوان و چه تراکنش‌های اینترنتی و موبایل مناسب ارزیابی می‌شود، اگر چه نقطه قوت این PSP درگاه پرداخت اینترنتی آن است. در ادامه این گزارش، بر اساس آمار منتشر شده از سوی شرکت شاپرک، عملکرد سامان کیش در چند سال اخیر مورد ارزیابی قرار گرفته است.
عملکرد شبکه کارت‌خوان
پرداخت الکترونیک سامان کیش، با حدود ۹۳۰ هزار دستگاه کارت‌خوان فعال در سطح کشور، بین ۱۲ تا ۱۳درصد از تعداد دستگاه‌های کارت‌خوان را در اختیار دارد. این در حالی است که در سال گذشته ۲۸/۱۷ درصد از تعداد تراکنش‌ها و ۳۶/۱۲ درصد از مبلغ تراکنش‌های کارت‌خوان کشور توسط شبکه کارت‌خوان سامان کیش پذیرش شده است. بنابراین بر اساس همین آمار ساده می‌توان دریافت که عملکرد کارت‌خوان‌های سپ، مناسب است و کارکرد این دستگاه‌ها از لحاظ تعداد تراکنش در وضعیت خوبی قرار دارد. در نمودار شکل۱، عملکرد کارت‌خوان‌های سپ با سایر شرکت‌های PSP بر حسب سرانه تعداد تراکنش ماهانه، مقایسه شده است. هر کارت‌خوان پرداخت الکترونیک سامان به‌طور متوسط، ۲۹۷ تراکنش در ماه انجام می‌دهد که این آمار نسبت به متوسط شبکه که ۲۲۰ تراکنش است، ۳۵درصد بالاتر است.
انعکاس عملکرد تراکنشی کارت‌خوان‌های سامان کیش در آمار مربوط به شاخص اثربخشی نیز دیده می‌شود. اثربخشی کارت‌خوان‌های سپ نسبت به سایر رقبا در وضعیت خوبی قرار دارد. اثربخشی کارت‌خوان‌های سپ بنا به گزارش سالانه شاپرک در سال ۹۷، برابر با ۳۵/۱ است که نشان‌دهنده نسبت بالای سهم از تراکنش‌ها به سهم از تعداد کارت‌خوان دارد و این امر نشان می‌دهد که اگر تعداد تراکنش را ملاک قرار دهیم، کارت‌خوان‌های سپ بهره‌وری مناسبی دارند. مقایسه‌ای از شاخص اثربخشی کارت‌خوان‌های سامان کیش با بقیه PSPها در نمودار شکل۲ نشان داده شده است. اثربخشی بالای کارت‌خوان‌ها نشان‌دهنده بهره‌وری بالا و پایش و بهبود مستمر کارایی شبکه کارت‌خوان دارد که در نتیجه مشخص می‌شود که سامان کیش، در بخش عملیات و شبکه پذیرندگان با هوشمندی مناسبی عمل می‌کند.
ضعف در مبلغ تراکنش
اگر بخواهیم به عملکرد شبکه کارت‌خوان‌های شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش انتقاد کنیم، قطعا متوسط مبالغ پایین و تراکنش‌های خرد، نقطه ضعف این PSP است. همان‌طور که اشاره شد، سهم کارت‌خوان‌های سپ از تعداد تراکنش به مراتب بیش از سهم مبلغی تراکنش‌های سپ است. در نمودار شکل۳ مقایسه‌ای از شرکت‌های PSP در شاخص متوسط مبلغ تراکنش‌های کارت‌خوان قابل مشاهده است.
متوسط مبلغ تراکنش‌های کارت‌خوان پرداخت الکترونیک سامان، حدودا ۸۷ هزار تومان است که نسبت به متوسط شبکه شاپرک، یعنی ۱۲۵ هزار تومان، ۳۰ درصد کمتر است. بنابراین کارت‌خوان‌های سپ به رغم آنکه تعداد بالایی تراکنش ماهانه را پذیرش می‌کنند ولی از لحاظ متوسط مبلغ وضعیت مطلوبی ندارند که این وضعیت به ضرر بانک‌های پذیرنده‌ای است که حساب کارت‌خوان‌های سپ نزد آنها افتتاح شده است. البته پرداخت الکترونیک سامان در شبکه پذیرندگی کارت‌خوان خود بهبودهایی رقم زده که می‌توان به کاهش خطای پذیرندگی و حتی کاهش مصرف کاغذ رسید اشاره کرد.
پس از جهش نرخ ارز و دشواری‌های به وجود آمده در واردات کاغذ پرینتر کارت‌خوان، سپ تغییراتی در نرم‌افزارهای خود به وجود آورد که در نتیجه، رسید به صورت اختیاری و با اندازه حداقلی چاپ شود که منجر به کاهش مصرف کاغذ پرینتر شده است. بنابراین برای بهبود در سطح کسب‌و‌کار، از سپ انتظار می‌رود تا بتواند مبالغ تراکنش‌هایش را نیز به مرور افزایش دهد.
عملکرد درگاه‌های غیرحضوری
در مقدمه اشاره شد که نقطه قوت پرداخت الکترونیک سامان در تراکنش‌های غیرحضوری است. این PSP توانسته اپلیکیشن‌های پرکاربردی را مشتری خود کند و همچنین در تراکنش‌های اینترنتی و USSD نیز عملکرد مطلوبی داشته و همواره جزء شرکت‌های پیشرو بوده است. تغییر ذائقه مشتریان به سمت تراکنش‌های غیرحضوری از یک سو و گسترش نفوذ تلفن همراه هوشمند از سوی دیگر و همچنین هزینه بسیار ناچیز درگاه‌های اینترنتی و موبایلی در مقایسه با ابزار کارت و pos باعث شده تا روندهای جهانی به سمت پرداخت‌های غیرحضوری باشد و این روند در ایران نیز در چند سال اخیر با شیب تندی طی شده است.
شرکت‌های PSP نیز با شناسایی این فرصت، در چند سال اخیر جهت‌گیری جدی به سمت تراکنش‌های غیرحضوری داشته‌اند و اپلیکیشن‌های خود را توسعه داده و تجربه مشتری را بهبود داده‌اند. نمودار شکل۴ و شکل۵ به ترتیب، سهم بازار شرکت‌های PSP از تراکنش‌های اینترنتی و موبایلی را نشان می‌دهد. پرداخت الکترونیک سامان در تراکنش‌های اینترنتی از نظر تعداد تراکنش در جایگاه سوم و از نظر مبلغ تراکنش در جایگاه اول در بین ۱۲ شرکت PSP قرار دارد. به این ترتیب، کیفیت مبلغی تراکنش‌های سپ در درگاه اینترنتی به مراتب بالاتر از تراکنش‌های کارت‌خوان این PSP است. ضمن آنکه همکاری این PSP با فین‌تک‌هایی مانند pay.ir هم به این وضعیت، بهبود بخشیده است. بنابراین در تراکنش‌های اینترنتی می‌توان سپ را پیشتاز بازار دانست به‌طوری که حدود یک سوم مبالغ پرداخت اینترنتی کشور توسط درگاه‌های این شرکت پذیرش می‌شوند. این وضعیت ناشی از عملکرد مناسب بازاریابی شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش و سابقه طولانی این شرکت در ارایه سرویس درگاه پرداخت با کیفیت بالا است.
در تراکنش‌های کانال USSD نیز شرکت پرداخت الکترونیک سامان عملکرد مناسبی داشته به‌طوری که ۲۷ درصد از تعداد و ۲۸ درصد از مبلغ تراکنش‌های USSD کشور از سوییچ پذیرندگی این شرکت انجام می‌شود. البته سرکد *۷۲۴# متعلق به سپ یک سرکد شناخته شده در بین مشتریان بوده و هست و به همین علت پرداخت الکترونیک سامان در سال‌های اخیر، سهم خود را از تراکنش‌های پرداخت موبایلی حفظ کرده است.
ضعف شدید در توسعه اپلیکیشن موبایلی
در حوزه تراکنش‌های غیرحضوری، اگر بخواهیم به نقطه ضعف پرداخت الکترونیک سامان اشاره کنیم، عملکرد نه چندان موفق این شرکت در توسعه بازار اپلیکیشن ۷۲۴، مهم‌ترین نقطه تهدید برای این PSP محسوب می‌شود. شرکت‌های مختلف با توسعه اپلیکیشن‌هایی که بتوانند نیازمندی‌های مشتریان به سرویس‌های مالی و حتی غیرمالی را مرتفع کنند، سعی کرده‌اند تا تجربه مشتری را بسازند. رقبای جدی سپ نیز در حوزه پرداخت، موفقیت‌های زیادی در جذب مشتری در اپلیکیشن‌های خود داشته‌اند و حتی رقیبان غیرپرداختی مانند اپراتورهای موبایل هم در این بازار، به دنبال سهم خود از مشتری می‌گردند.
بنابراین، پرداخت الکترونیک سامان نتوانسته به میزانی که در کانال‌های مختلف سهم از تعداد تراکنش‌ها را در اختیار داشته است، اپ موبایلی خود را رونق بخشد و جالب است که با توجه به هوشمندی که در اینPSP سراغ داریم، انتظار آن می‌رود که اپلیکیشن موبایلی سپ یعنی ۷۲۴ از نظر تعداد کاربران فعال و تعداد تراکنش بتواند جایگاهی متناسب با جایگاه این PSP به دست آورد.
ارسال یک نظر