چرا نهادهای ناظر با ارسال کنندگان پیام‌های جعلی کد دستوری برخورد نمی‌کنند

نود فناوری – جعل پیام‌های خطاب به مشترکان اپراتورها این روزها بسیار زیاد شده و رفته رفته می‌رود که برای مردم و اپراتورها مساله‌ساز شود. همین چند هفته قبل بود که در برخی از کانال‌های تلگرامی و صفحات شبکه‌های اجتماعی برخی با یک ادعای از اساس اشتباه و واهی عنوان کردند که مشترکان همراه‌اول با گرفتن کد ستاره ۱۰ ستاره ۱۱۷ مربع می‌توانند بستانکاری خود را از همراه‌اول جبران کنند. بر اساس این ادعای دروغین اینطور مطرح شده بود که همراه‌اول در سال‌های گذشته یکسری اضافه دریافت از مشترکان دائمی داشته و اطلاع‌رسانی نکرده است که چگونه کاربران می‌توانند از آن استفاده کنند تا جبران مافات شود‌؛ موضوعی که به هیچ عنوان صحت ندارد.
ارسال‌کننده این پیام جعلی از تمام مشترکان همراه‌اول خواسته بود که کد مذکور را بگیرند تا بستانکاری آنها لحاظ شود و بتوانند تا سقف مشخصی در مکالمات خود از این اعتبار بهره‌مند شوند. این ادعای ناصحیح در حالی مطرح شده که براساس اطلاع‌رسانی صورت گرفته توسط همراه اول این کد صرفا برای افزایش اعتبار بستانکاری مشترکان دائمی است‌؛ به این معنی که اگر فرضا کاربری باتوجه به ودیعه‌ای که داشته مثلاً می‌توانسته تا سقف ۸۰هزار تومان مکالمه داشته باشد با وارد کردن این کد صرفا یک افزایش اعتبار میان دوره برایتش اتفاق می‌افتد و میزان مکالمه افزایش می‌یابد. به این ترتیب کاربر بستانکار نمی‌شود بلکه اپراتور به کاربر امتیازی می‌دهد که از طریق آن میزان قبض میان دوره مشترک افزایش می‌یابد.
انتشار گسترده این پیام جعلی توسط برخی افراد مغرض از یکسو و انتشار پیام‌های جعلی دیگر در خصوص کدهای دستوری در شبکه‌های اجتماعی گویای تشدید فعالیت‌های افراد متخلف در شبکه‌های اجتماعی است. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که حجم بالای پیام‌های جعلی که بر بستر فضای مجازی منتشر می‌شود گویای آن است که نظارت مناسبی بر فضای مجازی و کانال‌های شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد، آنچه که نیاز به رسیدگی فوری نهادهای نظارتی دارد.

پیام جعلی و شفاف‌سازی اپراتور اول
در شرح پیام جعلی که به تازگی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده گزارش میدانی خبرنگار ما نشان می‌دهد که برخلاف آنکه همراه اول در چند نوبت موضوع را شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی کرده اما پیام‌های جعلی در خصوص کد دستوری ستاره۱۰ ستاره ۱۱۷ مربع در شبکه‌های اجتماعی خصوصا در کانال‌های جعلی و حتی برخی کانال‌های پرکاربرد دست به دست می‌شود.
به محض انتشار این پیام جعلی همراه اول با صدور اطلاعیه‌ای در خصوص جعلی بودن آن توضیحاتی ارایه کرد.
در این اطلاعیه آمده بود: کد ستاره ۱۰ ستاره ۱۱۷ مربع فقط برای افزایش اعتبار در میان‌دوره است. پیرو انتشار شایعه‌ای در شبکه‌های اجتماعی که از مشترکان خطوط دائمی همراه اول درخواست می‌کند جهت دریافت اضافه پرداخت قبوض خود کد ستاره ۱۰ ستاره ۱۱۷ مربع را شماره‌‌گیری کنند، اداره کل ارتباطات شرکت ارتباطات سیار ایران اعلام کرد که کد مذکور صرفا برای افزایش اعتبار میان دوره بوده و موجب بستانکاری مشترکان نمی‌شود.
این اطلاعیه می‌افزاید: حساب تمامی کاربران همراه اول کاملاً بر خط است و اگر مشترکی به هر دلیل، اضافه پرداخت داشته باشد، این مبلغ بلافاصله بحساب بستانکاری وی منظور می‌شود و نیازی به گرفتن کد خاصی در این خصوص نیست.
همراه اول در پایان با تأکید براینکه اینگونه مطالب توسط افراد مغرض در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، تصریح کرده مشترکان برای کسب اطلاعات صحیح می‌بایست به درگاه‌های رسمی اپراتور مراجعه کنند.
نکته‌ای حائز اهمیت در این میان آن است که براساس قانون، کاربر می‌بایست اخبار را از طریق درگاه‌های رسمی اپراتور خود پیگیری کند و بر همین اساس مسوولیت پیروی از اخبار کانال‌های جعلی مسوولیتش فقط و فقط با کاربر است.
از سوی دیگر آنچه که واضح است در این سال‌ها هیچ اضافه دریافتی توسط همراه اول صورت نگرفته است و صرفا برخی کانال‌های شبکه‌های اجتماعی هستند که با هدف جذب مخاطب بیشتر دست به انتشار و یا بازنشر این اخبار جعلی می‌زنند.

سابقه انتشار پیام‌های جعلی در خصوص کدهای دستوری
شاید گمان کنید که این اولین بار است که پیامی جعلی در خصوص کدهای دستوری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده اما به هیچ وجه این گونه نیست و این تخلف حالا دیگر سال‌ها است که صورت می‌گیرد و انجام این اقدام غیرقانونی سابقه‌ای طولانی دارد.
در نمونه‌ای دیگر از انتشار پیام‌های جعلی در خصوص کدهای دستوری سال گذشته همزمان با عید فطر برخی کانال‌های تلگرامی در پیامی که منتشر کردند مدعی شدند که مشترکان همراه اول با وارد کردن یک کد دستوری خاص می‌توانند ۱۲۰گیگ اینترنت رایگان هدیه بگیرند!
صد البته این کد نیز همچون سایر نمونه‌های جعلی از طریق درگاه‌های رسمی همراه اول اعلام نشده بود. کاربری که این کد را وارد می‌کرد اما صرفا یک بسته اینترنتی حجیم برایش فعال می‌شد که هزینه سنگین ۲۰۰هزار تومانی را در صورت‌حساب مشترک لحاظ می‌کرد.
در این دوره نیز کسانی که پیگیر این پیام‌های جعلی در شبکه‌های اجتماعی بودند متضرر شدند. با این وجود همراه اول براساس رویه همیشگی خود بارها و در چند نوبت اعلام کرد که اخبار اعلامی پیرامون این کد دستوری جعلی بوده و صحت ندارد.
در این زمان با وجود آنکه اپراتور اول هیچ مسوولیتی در قبال این حرکت اشتباه نداشت اما در راستای وظایف مشتری مداری که برای خود قائل بود پول‌های مشترکان را برگرداند و درگاه مرتبط با کد دستوری را نیز مسدود کرد و اجازه فعال‌سازی کد را به اعلان رسمی مشخصات بسته پیش از ثبت آن محدود کرد.
به این ترتیب از این پس هر زمان که کد دستوری مذکور توسط کاربری گرفته می‌شد در خصوص اجازه فعال‌سازی بسته و مشخصات آن بسته توضیحاتی داده شده و از کاربر برای فعال‌سازی آن اجازه گرفته می‌شد.

آشنایی با روش‌های سازدگان پیام‌های جعلی
با توجه به این که ارسال شدن پیام‌های جعلی در خصوص کدهای دستوری چندین سال است که تداوم دارد و خبری از برخورد جدی با آنها نیست و اقدامات کافی و لازم برای برچیده شدن این تخلف نیز فراهم نشده لذا به نظر می‌رسد لزوم آگاه‌سازی مردمی و تشریح چگونگی اقدامات فریبکارانه در این خصوص امری حیاتی است.
باید اذعان داشت این چندمین بار است که اخبار جعلی در خصوص کدهای دستوری اپراتورهای موبایلی منتشر شده و بعضا روی خروجی کانال‌های پرکاربر در شبکه‌های اجتماعی قرار می‌گیرد، لذا واضح است که برخی از فرصت طلبان مدام در فضای مجازی منتظر به دام انداختن قربانیان هستند.
فرآیند کاری این افراد فریبکار به این گونه است که ابتدا وعده و وعیدهایی در خصوص خدمات و سرویس‌هایی که خیلی برای مردم چشمگیر و جالب توجه است را مطرح می‌کنند تا با فریب کاربر هزینه‌هایی را به کاربر تحمیل کرده و یا در بهترین حالت وقت آنها را با وارد کردن کد نامعتبر بگیرند.
آنچه که مشخص است این افراد مغرض به دنبال سرخورده کردن اپراتورهای تلفن همراه هستند و اهدافی سوئی را دنبال می‌کنند که کشف این موضوع نیاز به رسیدگی‌های قضایی دارد.

لزوم ورود نهادهای قانونی
با وجود آنکه همواره اپراتورها خصوصا همراه اول به عنوان اپراتوری که بیشترین مشترک را در اختیار دارد اعلام کرده که مردم می‌بایست فقط از طریق کانال‌های ارتباطی معتبرخدمات و سرویس‌های اپراتورها را دریافت کنند، اما با شدت گرفتن انتشار پیام‌های جعلی در خصوص کدهای دستوری اپراتورها لازم است که نهادهای نظارتی به ماجرا ورود کرده و یکبار برای همیشه با کسانی که این اخبار جعلی را ساخته ومنتشر می‌کنند برخورد جدی داشته باشند.
از سوی دیگر باید مشخص شود که مسوولیت این شایعه‌پراکنی‌ها در خصوص فضای مجازی با چه کسی است و چه کسی می‌بایست در این خصوص پاسخگو باشد. فراموش نکنیم که باتوجه به شرایط فعلی هم اپراتورها و هم مردم متضرر می‌شوند، چرا که از سویی اپراتورها اعتبارشان را پیش مشترکانشان از دست می‌دهند و از سویی دیگر هزینه‌های اضافی به کاربران تحمیل می‌شود و مردم متضرر می‌شوند.
نکته دیگری که نباید از آن غافل ماند آن است که مشخص نیست چرا کانال‌های معتبری که روی تلگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی در حال فعالیت هستند بدون آنکه در خصوص اخباری که بازنشر می‌کنند صحت سنجی لازم را انجام دهند این خبرها را بدون توجه به این که از چه منبعی به دستشان رسیده به سرعت روی خروجی خود قرار می‌دهند.
برخورد با یک چنین کانال‌های شایعه پراکنی به نظر از مهمترین مواردی است که لازم است در خصوص آن اقدامی عاجل صورت گیرد. نباید از نظر دور داشت که پیش از فیلترینگ تلگرام بنا بر سازماندهی کانال‌های تلگرامی توسط وزارت ارشاد بود، اما گویا با فیلترینگ تلگرام عملاً بحث ساماندهی شبکه‌های اجتماعی نیز به حال خود رها شده است.
بی‌شک نتیجه تدام روند فعلی متضرر شدن مردم و شرکت‌های اپراتوری کشور است‌؛ لذا ساماندهی و احراز هویت کانال‌های شبکه‌های اجتماعی می‌بایست باری دیگر به شکلی جدی توسط وزارت فرهنگ و وزارت ارتباطات پیگیری شود تا مانع شکل‌گیری شایعات و وارد آمدن ضرر و زیان به مردم و اقتصاد کشور باشیم.
از سوی دیگر دستگیری مجرمانی که اقدام به انتشار اخبار جعلی در خصوص کدهای دستوری اپراتورها می‌کنند می‌تواند پشت پرده این پیام‌ها و منفعت این جاعلان را مشخص کرده و مردم و اپراتورهای موبایلی را از ضرر بیشتر برهاند.
در آخر نباید فراموش کنیم که اپراتورهای موبایلی در طول سال‌های اخیر همواره اطلاع‌رسانی‌های صحیح و دقیقی در خصوص کدهای دستوری انجام داده‌اند و لذا نمی‌توان در خصوص اتفاقات صورت گرفته آنها را دخیل و یا مقصر قلمداد کرد.