در حال خواندن
نقشه راه معماری دیجیتال
0

در حالی که رقابت به سوی دیجیتالی شدن مدل‌های کسب‌وکار به دلیل گسترش فناوری‌های دیجیتال مختلف در تمامی صنایع آغاز شده بود، شیوع جهانی ویروس کرونا رخ داد و دولت‌ها در سراسر جهان اقداماتی را به منظور فاصله‌گذاری اجتماعی آغاز کردند. این وضعیت تعداد زیادی از شرکت‌ها را در مقیاس جهانی وادار کرد تا استراتژی‌های دیجیتال خود را دوباره بررسی و روند تحول دیجیتال را تسریع کنند.

از یک طرف، تحول دیجیتال به عنوان فرآیند استفاده از فناوری های دیجیتال برای ایجاد یا اصلاح مدل های کسب و کار موجود در نظر گرفته می شود و از سوی دیگر بسیار فراتر از آن مفهومی است که مطابق آن شرکت ها باید فرهنگ، ساختار و فرآیندهای جدیدی را بپذیرند که با معماری فناوری اطلاعات همراستا باشد و در نتیجه راه حل های دیجیتال جامعی ایجاد شود.

تحول دیجیتال یک تغییر اساسی برای هر شرکت است. طول می کشد و منابع قابل توجهی را مصرف می کند. بنابراین، اشتباهاتی که ممکن است در طول مسیر اتفاق بیفتد است، می تواند بسیار گران باشد و احتمالاً شرکت هایی را که آن ها را ساخته اند را به طور جدی به خطر بیاندازد. همچنین، پیچیدگی تغییراتی که در طول سفر تحول دیجیتال اتفاق می‌افتد، بسیار زیاد است و همه بخش های شرکت را معمولاً تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراین حرکت در مسیر تحول دیجیتال نیازمند حرکت در مسیر یک نقشه راه است.

تحول دیجیتال یک فرآیند یک مرحله ای نیست. بلکه مجموعه ای از مراحل است که ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. اما با برنامه ریزی و اجرای صحیح می توان بر این موانع فائق آمد.

 

با توجه به اینکه در کشور ما گام‌های مهمی در این زمینه برداشته شده و حتی حاکمیت کشور تصمیمات جدی برای توسعه فضای دیجیتال دارد تا جاییکه همراه اول را لوکوموتیو پرقدرت مسیر حرکتی ایران دیجیتال معرفی کرده است؛ لذا در این گزارش تحول دیجیتال در سه مرحله شامل ۱۶ بخش مورد بررسی قرار می گیرد که در ادامه می خوانید:

مرحله ۱: بازتعریف ارزش های سازمانی

ارزش های سازمانی اصول راهنمایی هستند که هدف و جهت را به بخش های مختلف یک شرکت دیکته می کنند. بنابراین برای شروع تحول دیجیتال تعریف مجدد ارزش‌های سازمانی در راستای دیجیتالی شدن یک الزام است. برای بازتعریف ارزش‌های شرکت، تمامی بخش های سازمان باید دور هم جمع شوند و مراحل زیر را انجام دهند.

۱. تعیین اهداف

برای ردیابی آسان اهداف یک سازمان می توان اهداف را به کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم کرد. هر بخش از سازمان علاوه بر اهداف مشترک می تواند اهداف خاص خود را داشته باشد که با سایر فصل ها همسو خواهد شد.

در تعیین اهداف اطمینان از اینکه آن اهداف SMART هستند، یعنی خاص، قابل اندازه گیری، دست یافتنی، واقع بینانه و محدود به زمان هستند الزامی است. بنابراین در این مرحله می توان اهداف تحول دیجیتال را که احتمالا شامل اتوماسیون کسب و کار، راه حل های مبتنی بر ابر، ۵G و اینترنت اشیا هستند، اضافه کرد.

۲. ارزیابی وضعیت فعلی

در ارزیابی وضعیت فعلی یک سازمان می توان تعیین کرد که چه فرآیندهایی در سازمان مبتنی بر فناوری نیستند، خلاء در کجا وجود دارد و چگونه دیجیتالی شدن می تواند آن را تکمیل کند. به طور مثال آیا زمان زیادی صرف کارهای دستی می شود و این امر تمرکز بر ماموریت های اصلی شرکت را دشوار می کند؟ آیا این احساس وجود دارد که داده های سازمان ناامن هستند؟ آیا بخش های مختلف سازمان به خوبی هماهنگ نیستند؟

۳. تعیین برنامه های واضح و قابل اندازه گیری

هنگامی که وضعیت فعلی و اهداف سازمان شناسایی شد، اکنون می توان استراتژی هایی برای رسیدن به آنجا ایجاد کرد. برنامه‌های اجرایی ممکن است شامل چندین نکته مانند اصلاح زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری در فناوری جدید، استخدام افراد با پیشینه فناوری یا حتی سرمایه‌گذاری در مهارت‌های جدید باشد.

۴. اطمینان از تعهد اعضای ارشد

تحول دیجیتال یک پروژه بزرگ است، به ویژه برای سازمان های بزرگ با بخش های متعدد. این امر مستلزم مشارکت و پشتکار بی‌وقفه، به‌ویژه مدیران بخش ها و سایر اعضای ارشد است. تعهد قوی آن ها عملیات منظم و تصمیمات سازنده را تضمین می کند. آنها به عنوان رهبر برای هدایت کل تیم، ارتباط بین چشم انداز سازمانی و پرورش فرهنگ نوآوری عمل می کنند.

۵. تامین مالی امن

تحول کسب و کار یک سرمایه گذاری پرهزینه است که نیاز به بودجه زیادی دارد. بر اساس آخرین گزارش ها، پیش‌بینی می‌شود که نرخ رشد مرکب سالانه دیجیتالی‌سازی تا سال ۲۰۲۴ به ۱۶.۵ درصد برسد. برای کسب استعدادهای جدید، خرید ابزارها و نرم افزارهای جدید، ارتقاء سیستم ها و ارتقای مهارت نیروی کار به سرمایه گذاری قابل توجهی نیاز است. به دست آوردن بودجه ایمن برای به دست آوردن بازگشت سرمایه خوب در بلندمدت ضروری است، حتی اگر اثرات تحول دیجیتال در کوتاه مدت ملموس به نظر نرسد.

مرحله ۲: شروع به کار

هنگامی که اهداف، برنامه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های روشنی برای سازمان تعیین شد، زمان آغاز سفر دیجیتالی فرا می رسد. از آنجایی که دیجیتالی شدن یک فرآیند طولانی است، توصیه این است که برای اطمینان از نتایج موفقیت آمیز آن را گام به گام انجام داد.

تحول دیجیتال یک فرآیند سنگین است که نمی توان آن را در یک مرحله اجرا کرد. شروع با پروژه های آسان و کوتاه و سپس افزایش مقیاس، راه درستی برای دستیابی به نتایج دلخواه است. برنامه پیاده سازی سازمان  باید به مراحل کوتاه و قابل اندازه گیری تقسیم شود که توسط بخش های مختلف سازمان به راحتی دنبال شوند، به عنوان مثال می توان فازهای زیر را تعریف کرد:

فاز ۱: استخدام تیمی از کارشناسان فناوری. فاز ۲: راه اندازی و تکمیل پروژه فانوس دریایی. فاز ۳: دیجیتالی کردن فرآیندهای موجود. فاز ۴: افزودن مدل های دیجیتال جدید برای عملیات. فاز ۵: ارتقاء مهارت های موجود و استخدام کارکنان جدید برای تسریع تحول. در ادامه این فازها به اختصار توضیح داده می شوند.

۷. انتصاب رهبران فنی

یک تیم فنی قوی به رهبری یک مدیر ارشد اطلاعات ستون فقرات یک تحول موفق است. یک مدیر ارشد اطلاعات می‌تواند نقشی حیاتی در ابداع روش‌های دیجیتال و هماهنگی آن‌ها در تمام بخش های سازمان داشته باشد. علاوه بر این، او می‌تواند اطمینان حاصل کند که فناوری و مهارت‌های مناسب در دسترس است، تصمیم می‌گیرد که چگونه تحول را ادامه دهد، پیشرفت را ارزیابی می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که اولویت‌های عملیاتی برآورده شده‌اند.

برای دستیابی به نتایج موفق پروژه، سازمان باید حداقل سه تیم دیجیتال داشته باشد. یک تیم طراحی، یک تیم محصول دیجیتال و یک تیم بازاریابی. همچنین می توان برای رسیدن به اهداف تجاری سازمان مشاوران تحول دیجیتال را نیز استخدام کرد.

۸. راه اندازی پروژه های کوچک

شروع با یک پروژه بزرگ یک ریسک بزرگ است. در چنین مواردی، ایده آل است که ابتدا با یک پروژه فانوس دریایی شروع کرد تا از موفقیت اطمینان حاصل شود. پروژه فانوس دریایی نسخه کوچکی از هدف بزرگتر سازمان است. این یک برنامه در مقیاس کوچک است که نتایج سریع و موفقیت را با حداقل خطرات ارائه می دهد. هنگامی که با موفقیت اجرا شود، به عنوان فانوس دریایی برای سایر پروژه ها عمل می کند و سفر تحول دیجیتال را تسریع می کند. همچنین به اعضای تیم، سرمایه‌گذاران و اعضا نشان می‌دهد که چگونه انقلاب تکنولوژیکی می‌تواند یک کسب‌وکار را به طور بنیادی متحول کند.

۹. دیجیتالی کردن عملیات فعلی

دیجیتالی شدن شامل جایگزینی تمام عملیات دستی سازمان با راه حل های هوش مصنوعی خودکار است. خدمات دیجیتال نسل بعدی را می توان برای بهبود سفر مشتری و همچنین عملکردهای داخلی یک سازمان به کار برد. سایر ابزارهای ردیابی مبتنی بر هوش مصنوعی به سازمان این امکان را می دهند که عملکرد یک بخش را با افزایش دیجیتالی شدن بهبود دهد.

۱۰. اضافه کردن مدل های دیجیتال جدید

کسب‌وکاری که مشتاق دیجیتالی شدن است، باید آخرین مدل‌های تکنولوژیکی را برای عملیات خود انتخاب کند. همچنین ممکن است شامل تغییر کل چهارچوب کاری سازمان با راه حل های پیشرفته باشد.

تیم فناوری یا تیم مشاوره دیجیتالی سازمان می‌توانند در مورد اینکه چه چیزی برای شرکت بهترین کار را انجام می‌دهد مشاوره دهند. علاوه بر این، یک راه‌حل مبتنی بر ابر برای مدیریت بخش های سازمان یک مدل دیجیتالی با ارزش است.

۱۱. ایجاد قابلیت هایی برای تسریع دگرگونی

در طول راه اندازی زیرساخت دیجیتال جدید، باید کارمندانی را آموزش داد و افراد جدیدی را استخدام کرد، زیرا تخصص نیروی کار فعلی سازمان فایده چندانی نخواهد داشت.

ایجاد برنامه های آموزشی برای کارمندان فعلی برای کارهای مرتبط با شغل مناسب تر به نظر می رسد. با این حال، بهتر است کارکنان متخصص را برای مهارت‌های مرتبط با نرم‌افزار استخدام کرد، زیرا آموزش کارکنان موجود ممکن است زمان زیادی ببرد.

برای آموزش نیروی کار سازمان، مدیران فناوری اطلاعات و کسب و کار باید با یکدیگر همکاری کنند تا یک برنامه آموزشی واحد طراحی شود. به طور مشابه، جذب استعدادهای جدید یک تلاش مشترک توسط تیم منابع انسانی و فناوری خواهد بود.

برای برنامه های آموزشی، بهتر است آموزش مجازی زنده را درنظر گرفت یا از وبینارهای از پیش ضبط شده برای آموزش نیروی کار استفاده کرد. با انجام این کار، شرکت کنندگان تجربه بهتری خواهند داشت و می توانند از هر جایی یاد بگیرند. با این حال، ممکن است لازم باشد کارگاه های عملی در محل ترتیب داد تا به نیروی کار سازمان در مورد ابزارها و تنظیمات جدید آموزش داد.

۱۲. تقویت فرهنگ دیجیتال جدید

همه ما می دانیم که تحول دیجیتال به فناوری و فرهنگ مربوط می شود. اگر فناوری بدون فرهنگ نوآورانه باشد، هرگز نمی توان به دگرگونی به معنای واقعی آن دست یابید. طبق یک مطالعه، این نبود فناوری نیست که سازمان‌های بیشتری را عقب نگه می‌دارد، بلکه مقاومت در برابر تغییر فرهنگ است.

مرحله ۳: تسریع در دیجیتالی شدن

پس از اتمام مراحل برنامه ریزی و شروع طبق برنامه ریزی، زمان حرکت به سطح بعدی فرا می رسد. شرکت‌ها معمولاً در عرض ۱۲ تا ۱۸ ماه، بسته به اینکه راه‌اندازی آنها به خوبی اجرا شده است، پیشرفت خوبی را نشان می دهند.

برای ارتقاء سطح، باید تلاش های دیجیتالی سازمان را در مقیاس وسیع تری گسترش داد. همچنین باید زیرساخت های فناوری سازمان را ارتقا داد، سیستم آموزشی بهتری ایجاد کرد و مدل های عملیاتی جدیدی را اتخاذ کرد تا در نهایت بتوان از پاداش کامل تحول دیجیتال لذت برد.

۱۳. اعمال ابتکارات جدید برای به حداکثر رساندن سود

همانطور که قبلا ذکر شد، تحول دیجیتال یک فرآیند طولانی مدت است که در ابتدا سود بالایی به همراه ندارد. اما هنگامی که شروع به دریافت نتایج پایدار شد، باید ابتکارات را برای به حداکثر رساندن سود استفاده کرد. این بدان معنی است که سازمان باید سرمایه گذاری در پروژه هایی را شروع کند که ارزش بیشتری دارند تا حمایت و بودجه بهتری دریافت کند. در چنین مواردی، پروژه هایی با حداقل هزینه، پیچیدگی کم، نتایج سریع و سود بالاتر، مواردی هستند که باید انتخاب شوند.

علاوه بر این، تصمیم گیری در مورد یک سیستم ردیابی مناسب نیز برای اطمینان از نتایج بهینه ضروری است. معیارهای پروژه اغلب بر اساس نتایج نمونه اولیه برای سنجش عملکرد تنظیم می شوند. هنگامی که ابتکارات موفق شدند و نتایج مالی مورد نظر را نشان دادند، مدیریت ارشد تشویق می شود تا برای بیشتر تلاش کند.

۱۴. پذیرش مدل های ردیابی پیشرفته

همانطور که کسب و کار سازمان در حال تحول است، چندین آزمایش را تجربه خواهد کرد که برخی از آنها نتایج مثبتی را به همراه خواهند داشت در حالی که برخی دیگر شکست خواهند خورد. مدل‌های ردیابی به سازمان این امکان را می‌دهند که تعیین کند کدام آزمایش‌ها باید ادامه یابند و کدام آزمایش‌ها باید متوقف شوند.

۱۵. ساخت پلتفرم ارتقا مهارت

در طول افزایش مقیاس، سازمان کارکنان فعلی خود را برای فناوری های جدید آموزش داده است. با این حال، زمانی که وارد مرحله پیشرو می شود، باید به کارمندان آینده فکر کند. این امر آموزش مداوم و ارتقاء مهارت را برای یک تجارت اجباری می کند.

چندین پلت فرم و تکنیک را می توان برای ایجاد یک فرهنگ آموزشی پر رونق استفاده کرد. یک وب سایت آموزشی با سخنرانی های مکتوب و وبینارهای ضبط شده به راهنمایی افراد تازه وارد کمک می کند. همچنین می توان با برگزاری جلسات ترکیبی با کارشناسانی از بخش های مختلف باعث آموزش و پرورش دانش بیشتر شد.

همچنین می‌توان دوره‌ها یا آزمون‌هایی را طراحی کرد که هر کارمندی برای استخدام یا ارتقای شغلی باید آنها را بگذراند. علاوه بر این، می توان برای تقویت یادگیری، کارگاه های عملی را برای همه کارمندان بخش اجباری کرد.

۱۶. فراهم سازی مقدمات آینده

اجرای تمام عملیات تحول موفق برای یک سازمان کافی نیست. برای اطمینان از اینکه از رقبا نیز پیشی گرفته می شود، باید زمینه های آینده را فراهم کرد. رهبران سازمان باید اثربخشی برنامه های خود را در نظر بگیرند و بدانند که آیا آن ها نیازهای آینده کارکنان و مشتریان خود را برآورده خواهند کرد؟ و آیا در این صنعت رقابتی باقی خواهد ماند یا نه؟

 

 

درباره نویسنده
منصوره خالقی

ارسال یک نظر