تمدید یک انحصار و یک پرسش

علی شمیرانی
چهارمین مدیرعامل شرکت سه ساله رایتل که کمتر از دو ماه است مسوولیت این اپراتور را در دست گرفته، هفته گذشته نخستین نشست خبری خود با رسانه‌ها را برگزار کرد. وی در این نشست تلاشی برای پنهان کردن مسایل و چالش‌های رایتل نداشت و ضمن پذیرش مشکلات این اپراتور با اظهار شرمندگی از موانع پیشرفت این اپراتور همچون لغو مکالمات تصویری، نحوه ثبت‌نام سیمکارت‌ها، سخت بودن رقابت با اپراتورهای دیگر در جذب مشترکان مکالمات صوتی، به سود نرسیدن رایتل، بی‌نتیجه ماندن رومینگ داخلی، جرایم مطرح شده و غیره سخن گفت.
با وجود تمام مسایل مطرح شده در این نشست یک بخش از سخنان مدیرعامل رایتل تقریبا تیتر نخست همه رسانه‌ها شد. صدری در این نشست اعلام کرد که به شدت به دنبال تمدید دوره انحصار خدمات نسل سوم از سوی این اپراتور است.اما چرا این بخش از سخنان مدیرعامل رایتل مورد توجه اکثر رسانه‌ها قرار گرفت؟نخستین بار  نیست که رایتل به دنبال تمدید انحصار است. پیش از این با تمدید ۱۵ ماهه‎ دوره انحصار رایتل، در دولت قبل، پایان دوره انحصار ارایه خدمات نسل سوم از سوی این اپراتور از اردیبهشت ماه سال ۹۲ به شهریور ماه سال ۹۳ تغییر یافت؛ تمدید مهلتی که بلافاصله با اعتراض دو اپراتور اول و دوم مواجه شد.زمانی که رایتل خدمات خود را عرضه کرد ما یکصد‌وهشتاد‌وپنجمین کشور دنیا و چهاردهمین کشور منطقه بودیم که نسل سوم را ارایه کردیم البته برای کمتر از یک درصد مردم. این در حالی است که اکنون نسل چهارم در ۹۰ کشور جهان و ۹ کشور منطقه راه‌اندازی شده است. از سوی دیگر دو اپراتور دیگر کشور که ۹۹ درصد کاربران تلفن‌همراه را به خود اختصاص داده‌اند در بهترین حالت حداقل یک سال زمان برای تجهیز شبکه‌ خود به خدمات نسل‌های سه و چهار نیاز دارند.به این ترتیب صورت مساله از حیث زمان ورود دو اپراتور دیگر به این عرصه و عقب‌ماندگی کشور از ارایه خدمات نسل‌های آتی روشن است. اما در این میان چند نکته باقی می‌ماند.نخست آنکه به نظر می‌رسد مدیرعامل جدید رایتل اندکی زود از قصد خود برای دومین مرحله تمدید انحصار رایتل خبر داده است چراکه این مساله از هم‌اکنون به پرسش و فشار رسانه‌ها و اپراتورها به سازمان رگولاتوری منتهی خواهد شد.دوم آنکه رایتل از هم‌اکنون تلویحا اعلام کرده که تا «پایان مهلت فعلی تمدید انحصار» هم قادر به رفع مشکلات و اجرای تعهدات خود نخواهد بود که این مساله نیز نگاه‌ها را معطوف به رگولاتوری و نحوه برخورد با این اپراتور می‌کند.و در نهایت سومین و مهم‌ترین نکته در خصوص تمدید انحصار به این پرسش باز می‌گردد که چه تضمینی از بابت تمدید مهلت و اجرای تعهدات رایتل وجود دارد؟ اگر به فرض با مهلت دوباره این اپراتور موافقت شد و باز هم بنا به هر دلیلی تعهدات بی‌سرانجام ماند، چه کسی مسوولیت عقب‌ماندگی کشور از این بابت را می‌پذیرد؟ اگر تا آن زمان مدیران رایتل یا رگولاتوری تغییر کنند،‌ آیا مدیران بعدی پاسخگو خواهند بود؟ خاطرنشان می‌شود که این تنها ارایه خدمات پیشرفته‌تر، سریع‌تر یا ارایه مکالمات تصویری از سوی یک اپراتور نیست که به عنوان یک دغدغه تلقی شود؛ بلکه این به معنای حذف خدمات جانبی، مشاغل و درآمدهای جدید و جایگاه فناورانه کشور است که با محرومیت و عقب‌افتادگی مواجه خواهد شد.